Nawet najlepszy materac na świecie nie rozwiąże twoich problemów ze snem, jeśli nie zadbasz odpowiednio o wybór prawidłowej twardości materaca. Każdy model jest dostępny w kilku wersjach twardości, zbyt twardy materac będzie niewygodny i będzie utrudniał zasypianie, z kolei zbyt miękki materac też będzie niekomfortowy, bo ciało będzie się zapadać i szybko odczujemy to w postaci bólu pleców czy napięcia mięśni w okolicach kręgosłupa. Materac musi być zawsze dobieramy do konkretnej osoby, a jego twardość zależy przede wszystkim od wagi, wzrostu, budowy ciała, wieku czy problemów zdrowotnych. Nie bez znaczenia są też poprzednie doświadczenia z materacami do spania czy indywidualne nawyki związane ze spaniem, jak choćby ulubiona pozycja, w jakiej układamy się do snu.

Trzeba też na samym początku jasno powiedzieć, że twardość materaca to bardzo subiektywna sprawa i każdy może odbierać to nieco inaczej. Dla jednej osoby dany materac może wydawać się bardzo twardy, a dla kogoś innego ten sam model będzie odbierany jako wygodny i komfortowy. Twardość materaca zależy też od jego rodzaju, bo materac sprężynowy inaczej się zachowuje niż choćby materac piankowy czy lateksowy. Dlatego najlepiej tak naprawdę zrobisz, jeśli powierzysz wybór twardości materaca profesjonalnemu sprzedawcy lub doradcy od zdrowego snu, który na podstawie kilku pytań pomoże dobrać model materaca oraz twardość do wagi, wzrostu i innych czynników zdrowotnych.

Jak wybrać twardość materaca do wagi i wzrostu?

Każdy materac powinno się dopasowywać do konkretnej osoby. Nie ma czegoś takiego jak najlepszy model materaca, który sprawdzi się tak samo w sypialni drobnej kobiety, jak i rosłego mężczyzny z dużym brzuszkiem. To, czy na materacu będzie nam wygodnie i czy przede wszystkim będzie on zapewniał nam zdrowe podparcie, zależy przede wszystkim od naszej masy ciała, wzrostu, ulubionej pozycji w trakcie snu, a także od wieku, ewentualnych problemów zdrowotnych czy wcześniejszych doświadczeń z materacami do spania.

Masa ciała

Jak wybrać twardość materaca do wagi? Ogólnie można w dużym uproszczeniu przyjąć, że osoby bardzo drobne i szczupłe powinny wybierać materace stosunkowo miękkie, aby nawet przy niewielkim ciężarze ciało mogło się delikatnie zagłębić w materac. Osoby stosunkowo szczupłe mogą też spróbować z materacami o średniej twardości. Z kolei materace średnio twarde oraz twarde są polecane zdecydowanie dla osób o większej masie ciała, gdzie nacisk jest większy i taki materac musi mocniej ‘pracować’ aby odpowiednio podeprzeć ciało.

Wzrost

Jak dopasować twardość materaca do wzrostu? W teorii można przyjąć takie założenie:

• osoba o wadze 50-60 kg przy wzroście 150-180 cm – materac miękki H1,
• osoba o wadze 60-90 kg przy wzroście 150-180 cm – materac średni H2,
• osoba o wadze powyżej 90 kg przy wzroście 150-180 cm – materac twardy H3,
• osoba o wadze ponad 120-140 kg przy wzroście 150-180 cm – materac bardzo twardy H4.

Jednak są to tylko teoretyczne założenia, w praktyce trzeba wziąć pod uwagę także inne czynniki bo np. osoby śpiące przede wszystkim na boku powinny wybierać bardziej miękkie i plastyczne materace i to nawet w sytuacji, jeśli są większej wagi. Dlatego zawsze najlepiej jest wybierać materac i dopasować twardość wraz z wykwalifikowanym i doświadczonym sprzedawcą czy specjalistą.

Pozycja spania

Podczas wyboru twardości materaca warto wziąć pod uwagę nie tylko wzrost i wagę, ale także inne czynniki, które w przeciwieństwie do naszej budowy ciała są subiektywne i zależne od nas. Chodzi między innymi o ulubioną pozycję do spania. Poszczególne rodzaje materacy mogą się inaczej zachowywać w zależności od tego, czy śpimy w pozycji na plecach, na brzuchu czy może na boku. Jak dobrać twardość materaca do pozycji spania?

• Do spania na boku polecamy nieco bardziej miękkie i plastyczne materace o twardości H2 lub ostatecznie H3. W tej pozycji są dwa główne punktu nacisku ciała na materac – barki oraz biodra. Dlatego to właśnie w tych partiach ciała należy zadbać o to, aby materac odpowiednio zmniejszał nacisk i pozwalał się barkom oraz biodrom zapaść w strukturze. Jeśli wybierzemy do spania na boku zbyt twardy materac, to ciało będzie układać się nierównomiernie, bo materac będzie aktywnie wypychał nasz bark czy biodro, a w efekcie kręgosłup będzie się wyginał i regeneracja w trakcie snu będzie mocno utrudniona.
• Do spania na plecach czasami łatwiej jest dopasować materac, gdyż w tej pozycji obniżamy ryzyko tworzenia się punktów ucisku. Stąd spanie na plecach jest często polecane jako zdrowa i neutralna pozycja. Do spania na plecach można dopasować praktycznie dowolny materac, ważne, aby było nam na nim wygodnie i żeby ciało zapadało się na nim równomiernie. Jeśli ktoś ma jednak nietypową budowę ciała, np. bardzo szerokie biodra czy specyficzny kształt barków, to wówczas trzeba wziąć to dodatkowo pod uwagę.
• Do spania na brzuchu wybieramy średnio miękkie materace, chociaż warto wiedzieć, że ta pozycja w ogóle nie jest rekomendowana przez specjalistów od zdrowego snu. Podczas spania na brzuchu uciskane są narządy wewnętrzne oraz jest nacisk na biodra i miednicę. Trzeba uważać, aby materac nie okazał się zbyt miękki, bo dodatkowo zapadanie się brzucha będzie mieć bardzo negatywny wpływ na nasz kręgosłup. Zdaniem specjalistów pozycja na brzuchu to często sygnał, że śpimy na złym materacu i ciało szuka desperacko neutralnej pozycji, w której będzie mu wygodnie.

Jak wybrać twardość materaca przy problemach z kręgosłupem?

Dolegliwości ze strony kręgosłupa czy pleców to coś, co zdecydowanie trzeba wziąć pod uwagę przy wyborze materaca do spania. Najpopularniejsze problemy medyczne w kontekście wyboru materaca to:

• skolioza,
• lordoza,
• kifoza,
• dyskopatia.

Ponadto przy wyborze materaca warto poinformować sprzedawcę, jeśli np. cierpimy na problemy z układem krążenia, sercem, nadmierną potliwością, refluksem czy innymi dolegliwościami zdrowotnymi.

Jak dobrać twardość materaca do wieku użytkownika?

Wiek zazwyczaj nie gra aż tak dużej roli przy określaniu twardości materaca, jak ma to miejsce w przypadku wagi czy wzrostu, jednak są pewne wyjątki. Bardzo ważny jest zwłaszcza wybór prawidłowej twardości materaca w przypadku małych dzieci oraz seniorów. Jedni i drudzy mają wrażliwy układ kostny. Dla niemowlaków i bardzo małych dzieci wybieramy stosunkowo miękkie materace, a dla seniorów i osób starszych można wybrać materac średni, gdyż ciało osoby w podeszłym wieku jest bardziej wrażliwe na nacisk spowodowany zbyt twardym materacem. Seniorzy często wolą jednak twardsze materace, bo dawniej głównie na takich właśnie się spało. Twierdzenie, że tylko na twardym człowiek zdrowo śpi, to mit. Kiedyś po prostu był znacznie mniejszy wybór w sklepach i chcąc nie chcąc, spało się głównie na dość twardych materacach.

Czym skutkuje źle dobrana twardość materac do spania?

Zarówno w przypadku wyboru zbyt twardego, jak i za miękkiego materaca do spania rano odczujemy to w postaci niewyspania się, dyskomfortu, ogólnego zmęczenia czy dolegliwości bólowych. Odpowiednio dobrany materac dobrej twardości ma za zadanie w jak największym stopniu odciążyć kręgosłup i umożliwić przybranie jak najbardziej naturalnej pozycji ciała. Jaka to pozycja? Naturalne ułożenie ciała ma miejsce w sytuacji gdy ciało jest lekko wygięte w kształt litery S podczas leżenia w pozycji na wznak. Zbyt twardy materac powoduje drętwienie kończyn, sztywność kręgosłupa, nadmierne napięcie mięśni, częste wybudzanie się w nocy i nad ranem oraz zmiany pozycji. Spanie na zbyt miękkim materacu prowadzi z kolei do podrażnienia korzeni nerwowych i naciągnięcia mięśni, jakakolwiek zmiana pozycji na zbyt miękkim materacu wiąże się z dużym wysiłkiem.

Jak sprawdzić twardość materaca?

Połóż się w pozycji na wznak i wsuń dłoń pod plecy. Jeśli dłoń wchodzi bez żadnego oporu to znaczy, że materac jest zbyt twardy. Jeśli dłoń wsuwa się z lekkim oporem to znak, że materac jest “w sam raz”. Jeśli nie jesteśmy w stanie wsunąć ręki pod lędźwie to znak, że materac jest zbyt miękki.